Misofonie – Help een geluid!!
Behoor jij ook tot de groep mensen die moordneiging krijgt wanneer je iemand een appel hoort kauwen? Kunnen bepaalde geluiden een sterke emotionele reactie (agressie, frustratie, afkeer, etc.) bij je oproepen? Grote kans dat je last hebt van Misofonie, ofwel letterlijk ‘haat voor geluid’. Het spectrum van ‘last hebben van geluid’ loopt uitéén van de meer onschuldige vormen: flinke irritatie voelen wanneer iemand een appel eet of met een pen tot mensen die bepaalde geluiden zo ergerlijk vinden dat hun relatie er door op de klippen loopt of dat ze noodgedwongen gaan verhuizen. Geluiden kunnen een enorme impact hebben en een bron van frustratie zijn, maar het goede nieuws is dat mindfulness ons kan helpen om beter met geluiden om te kunnen gaan.

Misofonie en mindfulness
Wanneer we iets onplezierigs ervaren, of dit nu een pijnprikkel of een irritant geluid is, dan wordt er een keten van reacties in gang gezet. We kunnen lichamelijke sensaties – fysieke pijn – ervaren, er kunnen gedachten – “wanneer houdt deze pijn of dit geluid nu op!!”– opkomen en we kunnen emoties – angst, boosheid, etc. – ervaren. Ook proberen we op allerlei manieren controle uit te oefenen over de lastige ervaring, zodat we het ongemak niet langer hoeven te ervaren. We proberen oplossingen te vinden om de bron van het ongemak uit te bannen. Wanneer iemand een appel kauwt dan lopen we de ruimte uit of we creëren andere geluiden of afleiding om het lastige geluid te maskeren. Hiermee kunnen we het ongemak tijdelijk verminderen, maar uit ervaring weten we dat de spanning en frustratie op de langere termijn alleen maar zullen toenemen en dat vermijding geen effectieve strategie is. Wat werkt dan wel bij het omgaan met geluiden?
Ik had onlangs een deelnemer met misofonie-klachten die zijn ervaring erg mooi heeft verwoord:
Ik ben naar de mindfulness training gegaan omdat ik erg veel last had van omgevingsgeluiden. Op een gegeven moment kwam het tot het punt dat ik niet meer in slaap kon vallen doordat ik alsmaar bleef letten op elk klein geluidje om me heen. Dit zorgde er ook voor dat ik regelmatig ertegenop zag om naar bed te gaan, omdat de angst er al was dat ik wéér niet in slaap zou kunnen vallen. De mindfulness training heeft me hier heel erg bij geholpen.
Onder begeleiding van Remy heb ik in 8 weken tijd geleerd om me niet meer zo druk te maken over de geluiden om me heen en om of ik ‘s avonds nog wel ga kunnen slapen. Natuurlijk komen de angst en irritatie nog wel af en toe op, maar nu weet ik hoe ermee om te gaan. Ik probeer niet meer de geluiden niet te horen of te doen alsof het geluid er niet is, maar ik sta er juist bij stil, ik kijk wat het geluid met me doet en ik laat het gewoon zijn zoals het is. Ik slaap tegenwoordig ook nooit meer met oordopjes (iets wat ik voor de training elke avond deed). Dankzij Remy komen slapeloze nachten vrijwel nooit meer voor. Naast het feit dat ik nu veel beter kan slapen, heeft mindfulness veel meer betekenis gehad voor me. Ik sta veel vrolijker in het leven en ik geniet veel meer van de kleine dingen om me heen. Kortom: mindfulness was niet gewoon een cursus, het heeft ook daadwerkelijk een grote verandering in mijn leven gemaakt.
Wat kunnen we leren van de waardevolle ervaring van deze deelnemer? Hieronder een paar praktische tips bij het omgaan met geluiden.
Omgaan met geluiden – 3 Praktische tips
1. In plaats van vermijding kunnen we leren om ons – geleidelijk aan – bloot te stellen aan het ongemak. We noemen dit ook wel frustratie-tolerantie. Het ontwikkelen van tolerantie t.o.v. hinderlijke geluiden zorgt er op termijn voor dat we veel meer ontspanning zullen ervaren. probeer te voorkomen dat je jezelf gaat afleiden met een koptelefoon, oordopjes, etc. als reactie op geluiden.
2. We kunnen geluiden leren ervaren precies zoals ze zijn, geluiden… We zullen nog steeds heftige (lichamelijke of emotionele) reacties kunnen ervaren, maar we hoeven dit niet erger te maken door de manier waarop we reageren. Door het doen van gerichte aandachtsoefening – zie de oefening rechts – kunnen we leren omgaan met geluiden.
Lastige geluiden zorgen ervoor dat onze waarneming als het ware gefixeerd raakt. We nemen alleen nog maar het geluid waar en komen in een soort van innerlijke strijd met de bron van het ongemak terecht. Daarnaast veroordelen we die strijd ook nog eens … waardoor we alleen maar meer spanning creëren.
We kunnen leren geluiden en onze reacties daarop op te merken en tegelijkertijd ervaren dat onze ervaring uit meer bestaat dan geluiden. Door afwisselen te focussen op geluiden/ ongemak en de aandacht te verleggen naar andere delen van onze ervaring (ruimte, adem, lichaam) ontstaat er geleidelijk meer ontspanning en innerlijke rust.
Omdat dit een echte vaardigheid is die je kunt leren, raad ik je aan deel te nemen aan de 8-weekse MBSR training en een goede, gecertificeerde trainer op te zoeken die je kan begeleiden bij dit proces.
Wil je mindfulness leren? Dan kun je deelnemen aan de laagdrempelige mindfulness zomertraining die ik binnenkort organiseer. In 4 krachtige sessies maak je kennis met mindfulness en ga je direct aan de slag met wat je hebt geleerd. Na de zomer kun je ervoor kiezen je mindfulness verder te verdiepen door 4 vervolgsessies te volgen.
3. Geluiden en de reacties daarop, kunnen enorm veel spanning en stress creëren. Het is daarom belangrijk dat ons systeem weer goed kan ontspannen. De bodyscan (rechts) is een heel effectieve oefening om het lichaam te laten ontspannen. Door op een niet veroordelen manier aanwezig te zijn bij wat we ervaren – of dat nu prettig, onprettig of neutraal is – kunnen we meer ontspanning vinden.
Wandelen in de natuur en sporten zijn daarnaast heel effectieve manieren om stress en het stress hormoon cortisol af te voeren.
Ik ben heel benieuwd naar hoe je de bovenstaande tips en oefeningen zult ervaren en ben benieuwd of jij vanuit je eigen ervaring tips of suggesties hebt die kunnen helpen bij het omgaan met geluiden. Je kunt een reactie achterlaten bij de onderstaande comments.
Ik ben zo iemand die werkelijk tot waanzin gedreven kan worden door geluiden. Smakken, maar ook bonkende muziek uit de buurt. Ik heb de mbsr training gevolgd, maar helaas niet de revolutionaire ommekeer ervaren die door de deelnemer in deze blog wordt beschreven. Wel heel herkenbaar, zo heb ik een afkeer van mooi weer. Want dan gaat iedereen weer met geluidsinstallaties in de tuin zitten. Was het maar weer winter! Ik mediteer dagelijks, en op een boel vlakken heb ik veel aan mindfulness, maar geluiden blijven enorm binnen komen. Ik snap rationeel dat het nergens voor nodig is me zo op te winden, maar toch gebeurt het elke keer weer.
Ik zal proberen de tips ter harte te nemen, hopelijk helpt dat.
Dank voor je bijdrage Hans. geluiden kunnen enorm intens zijn. Rationeel kunnen we het helemaal begrijpen, maar toch… Weet je nog het beeld van de eerste en 2e pijl in de training. Dat kan heel erg behulpzaam zijn bij het omgaan met ongemak. Ik wens je heel veel goeds bij het oefenen.
Dank voor je blog. Erg interessant. Ik zal de tips proberen.
Heb je nog tips hoe ik ‘vermijding’ kan voorkomen? Dit is nml voor mij wel de ‘easy way out’…
Dank voor je reactie Rogier. Vermijding kun je voorkomen door je bloot te stellen aan geluiden en te voorkomen dat je de geluiden gaat maskeren en ontwijken door bijvoorbeeld de ruimte te verlaten waar de geluiden gemaakt worden of door oordopjes in te doen. Geleidelijk aan kun je proberen je steeds wat meer bloot te stellen en daarbij te proberen het ongemak op te merken (zowel lichamelijk reacties als emotionele reacties als gedachten). Belangrijk is dat je dit probeert te doseren en genoeg ‘hersteltijd’neemt om stress ook weer af te kunnen voeren.